Hoàng tử bé (Le Petit Prince) là tác phẩm nổi tiếng nhất của Antoine de Saint-Exupéry, xuất bản năm 1943. Đây là một câu chuyện ngụ ngôn kết hợp với phong cách giả tưởng, kể về cuộc phiêu lưu của một cậu bé đến từ một tiểu hành tinh xa xôi. Cuốn sách tuy viết cho thiếu nhi nhưng chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về tình bạn, tình yêu, sự cô đơn và bản chất con người.
Một hành trình kỳ lạ và những người bạn đặc biệt
Câu chuyện bắt đầu khi một phi công bị rơi máy bay xuống sa mạc Sahara và gặp gỡ một cậu bé kỳ lạ - Hoàng tử bé - đến từ tiểu hành tinh B-612. Từ đó, chúng ta theo chân Hoàng tử bé trong hành trình khám phá các hành tinh khác, gặp gỡ những nhân vật độc đáo.
Nhà vua – đại diện cho quyền lực độc đoán.
Kẻ khoe khoang – đại diện cho sự hư vinh.
Người nghiện rượu – đại diện cho sự trốn tránh thực tại.
Nhà doanh nhân – đại diện cho lòng tham và sự sở hữu.
Người thắp đèn – đại diện cho sự tận tụy nhưng vô nghĩa.
Nhà địa lý – đại diện cho sự hiểu biết nhưng xa rời thực tế.
Mỗi cuộc gặp gỡ là một mảnh ghép để Hoàng tử bé (và cả người đọc) nhận ra những điều kỳ lạ, đôi khi vô lý, trong cách hành xử của người lớn. Chúng ta thấy được sự cô đơn, sự ám ảnh về quyền lực, sự phù phiếm của danh vọng, sự vô nghĩa của việc tích lũy vật chất mà không có mục đích cao đẹp.
Những bài học giản dị mà sâu sắc
Những gì quan trọng nhất không thể nhìn bằng mắt
Khi Hoàng tử bé đến Trái Đất và gặp con cáo, cậu mới hiểu rằng có những thứ không thể nhìn thấy bằng mắt thường: tình bạn, tình yêu, sự gắn bó. Lúc đầu, cậu không hiểu tại sao bông hồng của mình lại đặc biệt, bởi vì trên thế giới có hàng ngàn bông hồng khác giống hệt. Nhưng rồi con cáo nói với cậu:
"Người ta chỉ có thể nhìn thấy rõ ràng bằng trái tim. Điều cốt yếu vô hình trong mắt thường."
Chính cậu đã dành thời gian chăm sóc bông hồng ấy, đã lắng nghe, đã bảo vệ nó. Và vì thế, dù có hàng nghìn bông hồng khác, bông hồng của cậu vẫn là duy nhất. Giống như trong cuộc sống, có những người rất bình thường, nhưng nếu ta dành thời gian để hiểu họ, họ sẽ trở nên đặc biệt đối với ta.
Tình yêu không chỉ là sở hữu, mà còn là trách nhiệm
Hoàng tử bé yêu bông hồng của mình, nhưng cậu không hiểu nó, không biết rằng những lời trách móc của nó thực ra là cách nó thể hiện tình cảm. Cậu nghĩ rằng nó thật kiêu kỳ và quyết định rời đi. Chỉ đến khi gặp con cáo, cậu mới nhận ra:
"Cậu chịu trách nhiệm mãi mãi về những gì cậu đã thuần phục."
Bông hồng ấy đã chờ cậu, đã cần cậu, nhưng cậu lại không nhận ra. Giống như con người, đôi khi ta chỉ thực sự hiểu giá trị của một ai đó khi đã rời xa họ.
Người lớn đôi khi quên mất điều gì là quan trọng
Trong hành trình của mình, Hoàng tử bé gặp những người lớn kỳ lạ—một ông vua thích ra lệnh nhưng chẳng có ai để cai trị, một gã khoác lác chỉ muốn người khác ngưỡng mộ, một nhà buôn bán thuốc giúp tiết kiệm thời gian nhưng lại chẳng biết dùng thời gian đó để làm gì.
Những người lớn ấy đều quá bận rộn với những thứ mà họ cho là quan trọng, đến mức quên mất ý nghĩa thực sự của cuộc sống. Khi Hoàng tử bé kể về bông hồng của mình, họ không hiểu được vì họ chỉ nhìn thấy vẻ ngoài, mà không cảm nhận được điều gì ẩn giấu bên trong.
"Tất cả người lớn từng là trẻ con, nhưng ít ai nhớ điều đó."
Đó là một lời nhắc nhở dịu dàng nhưng thấm thía: đôi khi ta lớn lên nhưng lại đánh mất sự hồn nhiên, quên mất cách nhìn thế giới bằng trái tim.
Tình bạn không phải tự nhiên mà có, mà cần thời gian để gắn kết
Khi con cáo xin Hoàng tử bé “thuần phục” mình, nó không nói về việc ai đó thuộc về ai, mà nói về sự gắn kết. Nó bảo:
"Nếu cậu thuần phục tớ, cuộc đời tớ sẽ ngập tràn ánh nắng. Tớ sẽ nhận ra tiếng bước chân của cậu, khác hẳn với những bước chân khác. Khi nhìn cánh đồng lúa mì vàng óng, tớ sẽ nhớ đến màu tóc cậu. Và tớ sẽ yêu thích âm thanh của gió thổi qua đồng lúa."
Tình bạn không tự nhiên mà có, mà cần thời gian, sự quan tâm và những kỷ niệm chung. Chỉ khi có sự gắn bó, những điều nhỏ bé nhất, một giọng nói, một bước chân cũng có thể trở thành điều đáng nhớ.